Fatih SURUÇ
MÜCADELE HABER- DEVA Partisi Diyarbakir İl Başkanlığı Sağlık İşleri Başkanlığı, koornavirüs salgınına ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de koronavirüsün (pandemi) can almaya devam ettiğini ve hızla yayıldığı belirtildi. İnsanları her alanda olumsuz etkileyen pandeminin en yoğun yaşandığı illerden birisinin de Diyarbakır olduğu öne sürülen ve kentte sağlık çalışanlarının sorunlarına ilişkin çözüm önerilerinin dile getirildiği açıklamada, İlimizle ile alakalı ise hükümet ve yerel telsilcileri tarafından bir açıklama yapılmadığı için kaç vaka olduğunu ve kaçının vefat ettiğini maalesef bilemiyoruz” denildi.
Açıklamada şöyle denildi: “Malum olduğu üzere 2019 Aralık ayında Çin'in Wuhan kentinde ilk olarak ortaya çıkan Covid-19 pandemisi kısa sürede tüm dünyaya yayılarak insanları sağlık, sosyal, ekonomik, eğitim, güvenlik ve siyasi olarak her konuda olumsuz etkilemiştir. Ülkemizde ise ilk vaka 10 Mart 2020'de tespit edilmiş ve kısa sürede ülkemizde de hızla yayılarak benzer etkiler yapmıştır.
An itibari ile dünya genelinde 45 milyondan fazla vaka saptanmış ve 1 milyondan fazla da insan hayatını kaybetmiştir. Ülkemizde ise resmi açıklamalara göre 379.775 vaka saptanmış ve bunlardan 10.402 insanımız hayatını kaybetmiştir. İlimizle ile alakalı ise hükümet ve yerel telsilcileri tarafından bir açıklama yapılmadığı için kaç vaka olduğunu ve kaçının vefat ettiğini maalesef bilemiyoruz. Ancak pandeminin en yoğun yaşandığı illerden birisi olduğu komuoyunun malumudur.
Salgın çıktığı günden beri hastalığa neden olan virüsün belirlenmesi, hastalığın teşhis edilmesi, tedavisinin belirlenmesi, uygun ilaç bulunması, aşının geliştirilmesi, insanların bu hastalığa yakalanmaması için neler yapması gerektiği konularında dünyada, ülkemizde ve ilimizdeki bütün sağlık çalışanları ve bilim insanları büyük bir mücadele vermektedirler. Bu mücadeleyi verirken çok ciddi emek sarf etmekle beraber hastalığa yakalanmakta ve bazıları da hayatını kaybetmektedir.
Dünya genelinde bu güne kadar saptanan vakaların %10 civarında sağlık çalışanı olduğu ve bunlardan ise 7 binden fazla sağlık çalışanı hayatını kaybettiği kayıt edilmiştir. Ülkemizde ise 40 binden fazla sağlık çalışanı hastalığa yakalanmış, 120'den fazla sağlık çalışanı da vefat etmiştir. Diyarbakır ilimizde ise bu güne kadar 1100'ün üzerinde sağlık çalışanı covid'e yakalanmış ve bunlardan maalesef 12'si vefat etmiştir. Hayatını kaybeden sağlık çalışanlarımızdan 3'ü hekim, 1'i eczacı, 1'i hemşire ve diğer hastane çalışanlarıdır.
Tüm dünyada ve ülkemizde özellikle ilimiz Diyarbakır’da sağlık çalışanlarının bu pandemi sürecindeki özverili çalışmalarına şahitlik ediyorken, onların ciddi sorunları olduğunu biliyoruz. Bunları kamuoyu ile paylaşarak çözülmesine katkı sunup sağlık çalışanlarımıza bu süreçte onların yanlarında olduğumuzu belirtmek istiyoruz.
Diyarbakır ilimizde pandemi ile mücadele eden sağlık çalışanlarımızın sorunları ve çözüm önerileri:
1-) Aile sağlığı merkezleri başta olmak üzere il genelinde kişisel koruyucu ekipman eksikliği ve kalite sorunu mevcuttur. Aile sağlığı merkezlerine ayda 4 kutu maske ve 2 kutu dezenfektan gibi komik rakamlar ile malzeme desteği sağlanmaktadır. Bu ürünler 2-3 gün içinde tükenmektedir. Acilen ilimiz genelinde bütün sağlık birimlerine yeterli miktarda ve kalitede kişisel koruyucu ekipman desteği sağlanmalıdır.
2-) İş yükünün fazla olması önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. İlimizde vaka sayılarının ülke ortalamasının hep üzerinde seyretmesi, sağlık çalışanı sayısının az olması, nöbetlerin fazla olması, hastalığa yakalananların yerine atama yapılmaması nedeniyle kişi başına düşen yük artmaktadır. Bu anlamda iş yükü sorununun yetkililer tarafından ele alınarak acilen çözülmesi gerekemektedir.
3-) Pandeminin uzaması ve sorunlarının çözülmemesi nedeniyle sağlık çalışanlarının moral ve motivasyonlarında bozulma ile tükenmişlik sendromu yaşanmaktadır. Hükümet yetkilileri, vali, kaymakam, il sağlık müdürü, ilçe sağlık müdürü ve başhekimlerin sağlık çalışanları ile sık sık görüşüp iletişim kurmak suretiyle sağlık çalışanlarına destek olunması, moral ve motivasyonlarının yükseltilmesi için çaba gösterilmesi gerekmektedir.
4-) Sağlık çalışanlarının ek ödemelerinin dağıtılmasında yaşanan hakkaniyete aykırı uygulamaların sona erdirilmesi gerekmektedir. Sağlık çalışanları yoğun bir şekilde pandemi ile mücadele ettiği halde çoğunluğu ek ödemelerden yararlanmamıştır. Ödemelerdeki bu düzensizliğin giderilmesi ve ek ödeme ve nöbet ücretlerinin herkes ve her bölüm için riskli birim katsayısı ile ödeme yapılmalıdır. Diyarbakır ilimizde 4924 sözleşmeli kadrosu olmayan hekimlere acilen bu kadrolar tahsis edilerek süregelen bu adaletsizlik düzeltilmelidir.
5-) Diyarbakır ilimiz her zaman ülke ortalamasının altında sağlık çalışanı ile sağlık hizmeti almıştır. Bu pandemi süreci ile beraber iş yükünün daha da artması nedeni ile mevcut sağlık çalışanları ile bu yükün altından kalkmak mümkün görünmemektedir. Uzman hekim, pratisyen hekim, hemşire başta olmak üzere bütün ünvanlarda ciddi eksiklikler mevcuttur. Kamu sağlık kuruluşları ve üniversite hastanesine acilen her ünvandaki sağlık çalışanı ataması yapılmalıdır. Hastanelerde ekibin bir parçası olan ancak sayıları az olan ve maddi olarak da mağdur edilen otomasyon, güvenlik, temizlik, yemekhane personelin sayıları arttırılmalı ve ek ödemeden onların da faydalanması sağlanmalıdır.
6-) Pandeminin ülke genelinde yeniden artması nedeniyle izin, rapor, tayin vb. gibi özlük haklarındaki kısıtlamalar mevcuttur. Bu durumun yeniden ele alınarak kişisel bazda değerlendirme yapılmalı mağduriyetler giderilmeli hak kayıplarının önüne geçilmesi için gerekli duyurular yapılmalıdır.
7-) Esnek mesai uygulaması bütün kamu kurumlarında aktif uygulanırken sağlık çalışanlarında sayı azlığı ve iş yükü fazlalığı nedeniyle bu haktan faydalanamamaktadır. Sağlık bakanlığının talimatı ile yerel yöneticilerinin bu konuda gerekli uygulamayı yapmaları sağlanmalıdır.
8-) Sağlık çalışananlarının uzun vadeli beklentilerinin karşılanması gerekmektedir. Ülkemizde tüm sağlık çalışanları için erken emeklilik, yıpranma payı, covid-19 hastalığının sağlık çalışanları için meslek hastalığı sayılması, emeklilik koşullarının düzeltilmesi gibi yasal düzenlemelerin acil olarak çıkarılarak bu mağduriyetin giderilmesi gerekmektedir.
9-) Bütün kamu çalışanları için belirlenen risk nedeniyle mesaiye gelmeme hakkının sağlık çalışanları için daha geniş tutularak ele alınması gerekmektedir. Çünkü sağlık çalışanlarının diğer çalışanlara göre hastalanma ihtimalleri daha fazladır.
10-) Hastanelerde servis poliklinik yogun bakım gibi covid ile yogun çalışan tüm birimlerde testler yapmalı ve izolasyon (karantina uygulanmalıdır )
11-) Sağlık çalışanları çocukları ve yakınlarının eğitim kreşe gitme ve eve bakıcı kabulünde sorunlar yaşanmaktadır bu konuda Bakanlık ve yerel yöneticiler tarafından gerekli destek sağlanmalıdır.
