Diyarbakır Surları’nın en görkemli yapılarından biri olan Selçuklu Burcu, 1088 yılında Urfalı mimar Muhammed bin Selame tarafından inşa edildi. Dönemin kudretli hükümdarı Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah adına yapılan bu yapı, hem mimari ihtişamı hem de taşıdığı tarihi kitabe ile dikkat çekiyor.
SELÇUKLU DÖNEMİ
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Diyarbakır Surları’nın tarihi boyunca geçirdiği dönemler arasında özel bir yere sahip olan bu burç, adını da içinde bulunduğu dönemden alıyor: Selçuklu Dönemi.
Burç, Diyarbakır Surları’nın batı cephesinde, Ben û Sen Mahallesi tarafında konumlanıyor. Hem yüksekliği hem de savunma mimarisiyle öne çıkan yapı, yalnızca askeri değil, estetik bir anlayışla da inşa edilmiş.
KİTABESİYLE KONUŞAN BİR TARİH
Selçuklu Burcu'nun en dikkat çeken özelliklerinden biri ise, üzerine işlenmiş olan tam metinli kitabe. Bu kitabe, sadece yapım sürecini değil, aynı zamanda dönemin siyasal ve dini anlayışını da yansıtıyor. İşte burcun kitabesinde yer alan ifadeler:
“Bismillahirrahmanirrahim.
Büyük sultan, en büyük şahlar şahı, Allah’ın ülkesinin sultanı ve sahibi, Allah’ın halifesinin yardımcısı, din ve dünyanın izzeti, devletin yüceliği, milletin güzelliği, Alparslan oğlu Ebû’l-Feth Melikşah (Allah zaferini aziz kılsın) kendi malından yapılmasını buyurdu.
Saltanatın temeli, devletin direği Abdulmelik oğlu Şemseddin Ebu Ali el-Hasan (Allah ömrünü uzun etsin)’ın vilayetinde, Abdulvahid oğlu Kadı Ebu Nasr Muhammed ve bina ustası Selame oğlu Urfalı Muhammed tarafından 481 yılında (Miladi 1088) yapılmıştır.”
Bu kitabe, burcun yalnızca bir askeri yapı değil; aynı zamanda bir medeniyetin izzet ve iddiasının taşıyıcısı olduğunu gösteriyor.
937 YILDIR AYAKTA
Hicri 481 / Miladi 1088 yılında inşa edilen burç, tam 937 yıldır dimdik ayakta duruyor. Yapının böylesine uzun bir zaman dilimini aşması, hem dönemin mühendislik becerisini hem de Diyarbakır’ın kültürel zenginliğini gözler önüne seriyor.
Bugün de Diyarbakır’ı ziyaret edenler için önemli bir durak olan Selçuklu Burcu, tarihî dokusu, taşıdığı anlam ve mimari güzelliğiyle görenleri etkilemeye devam ediyor.
