Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (TMMOB) bağlı İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Diyarbakır Şubesi, Kulp ilçesinde Karayolları Genel Müdürlüğü ve Devlet Su İşleri tarafından yürütülen Silvan Barajı Relokasyon Yolu üzerindeki viyadük çalışmasında iskelenin çökmesi sonucu 4 işçinin yaşamını yitirdiği olaya ilişkin hazırladığı ön inceleme raporunu kamuoyuyla paylaştı. Raporda, köprünün son elevasyon ayağında başlık kirişi beton dökümü sırasında kayar kalıp sisteminin çökmesiyle iş cinayetinin meydana geldiği belirtildi. İMO, bu olayın bölgede yürütülen büyük ölçekli altyapı projelerinde iş güvenliği ve teknik sorumlulukların yeterince yerine getirilmediğini tekrar gözler önüne serdiğini vurguladı.
Raporda yapılan ilk teknik gözlemler doğrultusunda, çökmenin kayar kalıp sistemini taşıyan bağlantı elemanlarında oluşan deformasyon ve stabilite kaybı nedeniyle meydana geldiği ifade edildi. Muhtemel teknik nedenler arasında bağlantı detaylarında yetersiz kesit kullanımı, beton dökümü sırasında ortaya çıkan yatay basınç kuvvetlerinin eksik hesaplanması, kalıp sistemine ait ön kontrol ve yük testlerinin yapılmaması ile beton dökümü öncesi bağımsız teknik kontrol süreçlerinin tamamlanmaması yer aldı. Raporda, büyük ayaklı köprü yapılarında beton dökümünün aşamalı olarak uygulanması ve her aşamada deformasyon ölçümleriyle anlık izleme yapılmasının hayati önem taşıdığı da vurgulandı.
“ZİNCİRLEME BİR DENETİM ZAFİYETİ”
İMO Amed’in değerlendirmesinde olayın yalnızca bir “iş kazası” değil, zincirleme bir denetim ve sorumluluk eksikliğinin sonucu olduğu belirtildi. Raporda, şantiyelerde iş güvenliği kültürünün kurumsallaşmadığı, mühendislik onay süreçlerinin idari formaliteye dönüştüğü, yüklenici–alt yüklenici ilişkilerinde teknik sorumlulukların net tanımlanmadığı, iş güvenliği uzmanlarının saha yetkisinin sınırlı olduğu ve teknik denetim mekanizmalarının zayıf kaldığı ifade edildi. Bu tespitlerin, ihmallerin bireysel değil yapısal olduğunu ortaya koyduğu belirtildi.
“YÜK TRANSFER ZİNCİRİ KOPTU”
Raporda olayın, yapısal sistemin stabilitesinin bozulması ve yük transfer zincirinin kopması sonucu gerçekleştiği değerlendirildi. Kayar kalıp sisteminin taşıyıcı elemanlarında ani göçme meydana geldiği, başlık kirişi betonunun henüz priz almadan sistemin çöktüğü kaydedildi. İMO, raporun mevcut gözlemlere dayanan ön inceleme niteliğinde olduğunu, kesin sonuçların laboratuvar analizleri ve detaylı bilirkişi raporlarının ardından netleşeceğini belirtti.
