İklim değişikliğinin etkisiyle kuraklık yeniden Diyarbakır’ı tehdit ediyor. Dicle Üniversitesi’nin yayımladığı araştırmaya göre tarih boyunca kuraklık dönemlerinde çekirge istilaları kenti defalarca vurdu. Uzmanlar aynı tablonun yeniden yaşanabileceği uyarısında bulunuyor.
Küresel ısınmanın etkisiyle Diyarbakır’da son yıllarda yaşanan sıcaklık artışı, tarihsel felaketleri yeniden gündeme getirdi. Dicle Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Hakan Asan’ın yayımladığı makalede, Osmanlı arşivlerindeki kayıtlara göre 1757–1760, 1864, 1886–1890, 1909 ve 1919 yıllarında Diyarbakır ve çevresinde kuraklık sonrası çekirge istilaları yaşandığı tespit edildi.
Bu dönemlerde tarımsal üretim tamamen durma noktasına gelmiş, kıtlık ve ekonomik çöküş yaşanmıştı. Arşiv kayıtlarında, “çekirgelerin tarlalarda ot bırakmadığı, halkın göç etmek zorunda kaldığı” ayrıntıları yer alıyor.
BİLİM NE DİYOR?
Bilimsel verilere göre, şiddetli kuraklık dönemlerinde çekirgelerin arka bacak kaslarında “serotonin benzeri hormonlar” aşırı salgılanıyor. Bu da çekirgelerde yoğun stres ve saldırganlık davranışı yaratarak onları sürü halinde hareket etmeye ve karşılaştıkları her bitkiyi tüketmeye yöneltiyor.
Uzmanlar, eğer kuraklık artarsa, bu biyolojik tepkinin tekrar çekirge istilalarına yol açabileceği uyarısında bulunuyor.
TARİH TEKERRÜR EDEBİLİR Mİ?
Dr. Asan’ın araştırmasına göre, geçmişte alınan tüm tedbirler sonuçsuz kalmış; halk, çekirgeleri kovmak için ateş yakmak, gürültü çıkarmak, toplu dua ve kurban gibi geleneksel yöntemlere başvurmuş. Ancak sürüler, rüzgârla yüzlerce kilometre yol alarak tarım alanlarını yok etmişti.
Günümüzde benzer bir tehlikenin önlenmesi için bilimsel takip sistemleri, meteorolojik analizler ve biyolojik kontrol yöntemlerinin geliştirilmesi gerektiği vurgulanıyor.
