Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren’nin Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş’ın yanıtlaması istemiyle Meclis’e verdiği soru önergesi şöyle: Diyarbakır kent merkezinde, özellikle Yenişehir ilçesi Ofis semtinde, yüzlerce “Bayan eleman aranıyor” başlıklı iş ilanı sokaklara yapıştırılmaktadır. Bu ilanlarda herhangi bir şirket veya kurum ismine yer verilmemekte, çalışma alanı belirtilmemekte; yalnızca “deneyimli, deneyimsiz bayan eleman aranıyor” ifadeleri ile 25–30 bin TL maaş vaatleri öne çıkarılmaktadır. İlanlarda verilen numaralar arandığında kimi zaman “kırtasiye” için eleman arandığı söylenmekte, görüşme için gidilen adreslerde ise kendilerini “dernek” veya belirsiz yapı olarak tanıtan yerlerle karşılaşılmaktadır. Farklı ilanlarda benzer içeriklerin olduğu görülmekte, ilanların yoğunluğu kent merkezinde yüzlerle ifade edilmektedir.
Sahadan derlenen tanıklıklar, bu ilanlar üzerinden işe çağrılan bazı genç kadınların fuhuşa zorlandığını, kimi zaman günlerce haber alınamadığını, aile içi dışlanma ve mağduriyetler yaşandığını göstermektedir. Bu vakalar gençlerin eğitimlerinin yarım kalmasına, sosyal itibar kaybına ve göç etmek zorunda kalmalarına yol açmıştır. Vatandaşların İŞKUR ve SGK ile yaptığı başvurulara dönüş alınamaması; kolluk birimlerinin ise bu şikayetlere dair etkin bir denetim ve soruşturma yürütmediği yönündeki algı, devletin koruma mekanizmalarında ciddi bir boşluk olduğunu göstermektedir.
Bu tablo, bireysel mağduriyetlerin ötesinde, ekonomik çaresizlik üzerinden özellikle genç kadınları ve çocukları hedef alan sömürü ağlarının güçlenmesine yol açmaktadır. Kent merkezlerinde yaygınlaşan bu tür denetimsiz iş ilanları, özel savaş politikalarının sivil hayattaki yansımalarından biridir. Kadınların güvenli, kayıtlı istihdam yerine karanlık ve istismara açık koşullara itilmesi, toplumsal dokuyu zayıflatan bu politikaların bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır.
Devletin temel görevleri arasında yer alan çocukların ve kadınların korunması ile çalışma yaşamının düzenlenmesi açısından, yaşanan bu tablo acil müdahale ve bütüncül politika gerektirmektedir.
Bu bağlamda;
- Diyarbakır’ın çeşitli noktalarına asılan “Bayan eleman aranıyor” başlıklı ilanlara ilişkin Bakanlığınızca veya ilgili kamu kurumlarınca yürütülen bir denetim ya da soruşturma var mıdır? Varsa kapsamı ve şu ana kadar yapılan işlemler nelerdir?
- İlanlarda yer alan telefon numaraları ve adresler tespit edilmiş midir? Tespit edildi ise bu hatlara ilişkin hangi idari veya adli işlemler başlatılmıştır?
- İŞKUR ve SGK’ya yapılan başvurular Bakanlığınızın bilgisine ulaşmış mıdır? Bu kurumların konuya ilişkin yaptığı tespitler nelerdir ve hangi icraatlar hayata geçirilmiştir?
- Kolluk güçleri (emniyet/jandarma) tarafından bu ilanlarla ilişkili olarak yürütülen bir soruşturma veya önleyici denetim faaliyeti var mıdır? Varsa hangi birimler sorumlu tutulmuş ve hangi sonuçlar elde edilmiştir?
- Kadınların ve çocukların bu tür tuzaklara düşmesini engellemek amacıyla acil alınacak önlemler nelerdir? Özellikle Diyarbakır’da genç kadınlar için güvenli istihdam alanları yaratmaya dönük hangi programlar, hedefler ve bütçe öngörüleri mevcuttur?
- İlanların anonim ve denetimsiz şekilde sokaklara yapıştırılmasının önüne geçmek için bakanlığınızın İŞKUR, SGK ve kolluk ile koordinasyon içinde alacağı somut idari ve hukuki tedbirler nelerdir? Bu koordinasyonun işletilmesi için öngörülen zaman çizelgesi nedir?
- Çocuklara yönelik koruma mekanizmalarını güçlendirmek için il düzeyinde (Diyarbakır özelinde) hangi adımlar atılacaktır? Acil müdahale hatları, koruyucu-önleyici sosyal hizmet yatırımları ve mağdurların rehabilitasyonu için hangi kaynaklar ayrılacaktır?
- Bu tür istismar ağlarının ekonomik kökenleriyle mücadele amacıyla bölgede kalıcı, kayıtlı istihdam ve mesleki eğitim imkânları sağlanmasına yönelik hangi politikalar planlanmaktadır? Planlanan projelerin hedef kitlesi, bütçesi ve zaman çizelgesi nedir?
