İnsan Hakları Derneği (İHD), Meclis’te kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’na, Kürt sorununa bağlı çatışmalı sürecin 1991-2024 yıllarını kapsayan raporunu sundu. Rapor, son 33 yılda 9 bin 454’ü sivil olmak üzere toplam 36 bin 409 kişinin yaşamını yitirdiğini, resmi rakamlarla 3 bin 428 köyün boşaltıldığını ve binlerce insanın faili meçhul cinayetlere veya yargısız infazlara kurban gittiğini belgeledi.
İHD'NİN KOMİSYONA SUNDUĞU 11 TALEP
İşte İHD Diyarbakır Şube Eşbaşkanı Ercan Yılmaz’nın komisyona sunduğu 11 maddelik öneri:
Silahsızlanma ve toplumsal katılım: PKK militanlarının silahsızlanması ve toplumsal yaşama katılmaları için yasal düzenleme hazırlıklarına başlanmalı.
Mezar yerleri: Şeyh Said, Seyit Rıza ve Said-i Nursi’nin mezar yerleri açıklanarak naaşları ailelerine teslim edilmeli.
Anadil hakkı: Anadilde eğitim, yayıncılık ve kültürel faaliyetler yasal güvenceye kavuşturulmalı, BM Çocuk Hakları Sözleşmesi'ndeki çekinceler kaldırılmalı.
Kayyum uygulamasına son: Belediye başkanlarının görevden alınarak yerlerine kayyum atanması düzenlemesi iptal edilmeli, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'na konulan çekinceler kaldırılmalı.
Adil infaz yasası: Terörle Mücadele Kanunu kaldırılmalı, infaz kanunu eşitlik ilkesine göre değiştirilmeli, İdare ve Gözlem Kurulları lağvedilmeli, hasta mahpusların önündeki engeller kaldırılmalı.
AİHM ve AYM kararlarının uygulanması: AİHM ve AYM’nin hak ihlali kararlarının uygulanması önündeki politik engeller kaldırılmalı.
Hakikat ve Adalet Komisyonu kurulması: Gözaltında zorla kaybetmeler ve faili meçhul cinayetlerin araştırılması için 'Hakikat ve Adalet Komisyonu' kurulmalı.
Cezasızlıkla mücadele: İnsan hakları ihlallerine karışan kamu görevlilerinin etkin şekilde yargılanması için cezasızlık kültürüyle mücadele edilmeli.
Toplu mezarların araştırılması: Türkiye genelindeki 303 toplu mezar iddiasının araştırılması için bağımsız bir komisyon kurulmalı ve kazılar Minnesota Protokolü'ne uygun yapılmalı.
İfade özgürlüğü: Düşünce, ifade, basın ve örgütlenme özgürlükleri üzerindeki sınırlamalar kaldırılmalı.
KHK'lıların haklarının iadesi: Hukuka aykırı şekilde ihraç edilen tüm kamu görevlileri görevlerine iade edilmeli ve tüm özlük hakları geri verilmeli.
