Basın İlan Kurumu verileri esas alınarak hazırlanan Süreli Yayın İstatistikleri kapsamında internet ziyaretçi trafiklerine ilişkin veriler ilk kez kamuoyunun bilgisine sunuldu.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2005’ten 2023 yılına kadar kamuoyuna açıkladığı ‘Yazılı Medya İstatistikleri’, 2024 yılından itibaren Basın İlan Kurumu’nun (BİK) idari kayıtları kullanılarak ‘Süreli Yayın İstatistikleri’ başlığıyla yayımlanmaya başladı.
BİK İSTATİSTİKLERİ AÇIKLANDI
İstatistik çalışması; BİK görev alanındaki süreli yayınlara ilişkin sayısal veriler, gazetelerin tirajları, internet haber sitelerinin ziyaretçi trafikleri, resmî ilan ve reklamların yıllara göre adet ve tutarları, içerik türleri, istihdam edilen basın çalışanı sayısı, kadın-erkek istihdam oranı, basın çalışanlarının eğitim durumları ve kadro unvanları gibi kapsamlı bilgileri içeriyor.
Bu yıl ilk kez internet haber sitelerinin de dâhil edildiği çalışma, resmî ilan ve reklam yayımlayarak kamu desteği alan yayınlara ilişkin bilgiler ışığında Türk basınının genel görünümünü özetliyor.
RESMÎ İLAN VE REKLAM EKOSİSTEMİNDEKİ SÜRELİ YAYIN SAYISI: 2.040
2024 yılında 753’ü gazete, 349’u da internet haber sitesi olmak üzere toplam 1.102 süreli yayın mevzuattaki kriterleri karşılayarak BİK aracılığıyla resmî ilan yayımladı. Sadece resmî reklam yayımlayan gazete, dergi ve internet haber sitesi sayısı ise 938 olarak kayıtlara geçti. Böylece, 2023 yılında 2.079 olan süreli yayın sayısı yüzde 1,8 oranında azalarak 2024 yılında 2.040 oldu.
753 gazetenin yüzde 95,9’i yerel, yüzde 3’ü yaygın, yüzde 1,1’i ise bölgesel yayınlardan oluştu. Gazetelerin yayımlanma sıklığına bakıldığında ise 456’sının günlük, 297’sinin ise haftada 2 ila 6 gün arasında değişen periyotlarla yayımlandığı istatistiklere yansıdı.
349 İnternet haber sitesinin yüzde 4,6’sı Genel Kategori, yüzde 5,4’ü 1. Kategori, yüzde 5,2’si 2. Kategori, yüzde 35,2’si 3. Kategori, yüzde 22,4’ü 4. Kategori, yüzde 27,2’si de 5. Kategori’de yer aldı.
En çok süreli yayının bulunduğu iller arasında 372 yayınla birinci sırada bulunan İstanbul’u 109 yayınla Ankara, 97 yayınla Bursa, 93 yayınla Balıkesir, 89 yayınla İzmir, 82 yayınla Kahramanmaraş, 58 yayınla Konya, 54’er yayınla Kocaeli ve Antalya takip etti.
GAZETE TİRAJLARI DÜŞÜŞ EĞİLİMİNDE
Gazetelerin toplam tirajı 2023 yılına göre yüzde 27,5 oranında düşüş göstererek 2024 yılında 462.707.383 olarak gerçekleşti.
Yaygın statüdeki 23 gazete 370.522.910, 722 yerel gazete 90.178.456 adet, 8 bölgesel gazete ise 2.006.017 adet satış rakamına ulaştı.
SEKTÖRDE KADIN İSTİHDAM ORANI YÜZDE 39
Gazete ve internet haber sitelerinde çalışan 7.719 basın çalışanının 3.013’ünü kadınlar oluşturdu. Gazetelerde 1.599’u kadın ve 2.716’sı da erkek olmak üzere toplam 4.315, internet haber sitelerinde ise 1.414’ü kadın 1.990’ı da erkek olmak üzere toplam 3.404 basın çalışanı istihdam edildi.
Gazetelerde çalışanların yüzde 44,5’i muhabir, yüzde 26,4’ü sayfa editörü, yüzde 19,4’ü yazı işleri müdürü, yüzde 7,4’ü yazar, yüzde 2,1’i de haber müdürü kadrosunda görev aldı.
İnternet haber sitelerinde istihdam edilenlerin yüzde 39,7’si muhabir, yüzde 36,4’ü internet editörü, yüzde 11’i sorumlu yazı işleri müdürü, yüzde 9,5’i yazar, yüzde 3,4’ü de haber müdürü kadrosunda çalıştı.
BASIN ÇALIŞANLARININ ÇOĞU LİSANS MEZUNU
Basın çalışanlarının eğitim düzeyleri incelendiğinde ise yüzde 43,8 oranıyla büyük çoğunluğunun lisans seviyesinde eğitim gördüğü istatistiklere yansıdı. Bunu, yüzde 32,2 ile lise, yüzde 11,3 ile ön lisans, yüzde 10,1 ile lise altı, yüzde 2,6 ile de yüksek lisans ve doktora mezunu gazeteciler izledi.
İLAN VE REKLAM ADETLERİ DÜŞTÜ, BEDELLER ARTTI
2024 yılında yayımlanan resmî ilan ve reklamların bedeli 2023 yılına göre yüzde 90 oranında artarak toplam 3.985.113.210 Türk Lirası olarak gerçekleşti. Buna karşın 2023 yılında yayımlanan 158.221 adet ilan, yüzde 7,1 azalarak 2024 yılında 146.944 sayısına geriledi.
2024 yılındaki kamu desteğinin yüzde 84,5’ini resmî ilanlar, yüzde 15,2’sini resmî reklamlar, yüzde 0,3’sini de özel ilan ve reklamlar oluşturdu.
