Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Hevsel Bahçeleri’nde süregelen tahribat, kamu arazilerinin işgali, kaçak yapılaşma ve uyuşturucu ekimi iddialarını Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine taşıdı. Eren, İçişleri, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği, Kültür ve Turizm ile Tarım ve Orman Bakanlıklarına yönelttiği dört ayrı yazılı soru önergesinde, “Hevsel Bahçeleri’nin insanlığın ortak mirası olmasına rağmen göz göre göre talan edildiğini” belirtti.
Eren, sunduğu önergelerde Hevsel Bahçeleri’nin tarihsel, ekolojik ve kültürel önemine dikkat çekti:
“Hevsel Bahçeleri, Dicle Nehri kıyısında, Diyarbakır Kalesi ile nehir vadisi arasında yer alan yaklaşık yedi yüz hektarlık verimli bir arazidir. 180’den fazla kuş türünün yanı sıra susamuru, sansar, tilki, kirpi ve sincap gibi birçok canlının yaşam alanıdır. UNESCO tarafından 2015 yılında Dünya Mirası ilan edilen bu alan, Mezopotamya’nın en önemli ekolojik varlıklarından biridir.”
Eren, kendisine iletilen resmi belge ve haritalarda yer alan bulgulara da önergelerinde yer verdi.
Dicle Üniversitesi’ne ait 592/0 ada-parsel ile hazineye ait bazı parsellerde uzun süredir fiili işgal, ağaç yakma ve yasa dışı kenevir ekimi tespit edildiğini belirten Eren, şu verilere dikkat çekti:
“2013 ile 2025 yılları arasında yapılan operasyonlarda yüz binlerce kök kenevir imha edilmiştir. 2016’da 1 milyon köke yaklaşan, 2024’te 42 farklı alanda 10 bini aşan kenevir tespiti yapılmıştır. Buna rağmen örgütlü suç bağlantıları konusunda sınırlı işlem yapılmıştır. Hevsel Bahçeleri’nin suç ekonomisinin bir parçasına dönüştürülmesi, kamu otoritelerinin ihmaliyle mümkün olmuştur.”
Eren, dört bakanlığa yönelttiği önergelerde her kurumun kendi sorumluluk alanındaki ihmalleri tek tek sordu.
Önergelerde, İçişleri Bakanlığı’ndan güvenlik birimlerinin yürüttüğü operasyonların kapsamı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan kaçak yapılaşma ve tahribatlara ilişkin denetim raporları, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan UNESCO’ya sunulan durum raporları, Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan ise ağaç kesimleri ve izinsiz tarımsal faaliyetlerle ilgili yaptırımlar hakkında bilgi talep edildi.
Eren, “Bakanlıkların görev alanına giren bu ihlallerin süreklilik kazanmış olması, idari bir körlüğe ve koordinasyonsuzluğa işaret etmektedir” dedi.
Eren önergelerinde, Hevsel Bahçeleri’nin Diyarbakır halkı ve tüm Mezopotamya için taşıdığı tarihsel anlamı vurguladı:
“Hevsel Bahçeleri bu kentin belleğidir. Binlerce yıldır üretimi, emeği ve yaşamı besleyen bir vadidir. Bugün bu topraklar rant, uyuşturucu ve idari ihmallerin kuşatması altındadır. Bu sadece Diyarbakır’a değil, insanlığın ortak mirasına yapılmış bir saldırıdır.”
Eren, dört bakanlığı Hevsel Bahçeleri’nin korunması için ortak bir acil eylem planı hazırlamaya çağırdı:
“Hevsel için tespit, men, yıkım, rehabilitasyon ve izleme adımlarını içeren bir acil eylem planı hazırlanmalıdır. Her ağacın, her kuşun, her su damlasının korunması, bu ülkenin geleceğinin korunması demektir.”
