Dünyada 33 şehirde, Türkiye'de ise 4 yerde bulunduğu belirtilen Ashab-ı Kehf’in (Yedi Uyurlar) bir tanesi de Diyarbakır'dadır. 12 bin yıllık geçmişe sahip Diyarbakır'da bu tarihi yer her ne kadar çok bilinmese de her sene doğaseverlerin ve fotoğraf tutkunlarının rotası haline gelmektedir.
DÜNYADA 34 MAĞARADAN BİRİ
Lice ilçe merkezine 15 kilometre uzaklıkta Duru (Derkam) Köyünün kuzeyindeki İnceburun Dağları’nda Ashab-ı Yedi Uyurlar Kehf Mağarası bulunmaktadır. Dünyada Ashab-ı Kehf’e ait olduğu rivayet edilen 34 mağaradan biridir. Mağaranın biraz aşağısında Ashab-ı Kehf adına yaptırılmış ve “Der-i Rakim” denilen bir de kilise kalıntısı bulunmaktadır.
MAĞARALAR, TÜRKİYE’DE 4 YERDE, DİYARBAKIRDA İSE LİCE’DE VAR
Rivayete göre, Mağara Halkı manasına gelen Ashab-ı Kehf denilen gençler, Efsus şehrinde yaşıyorlardı. Efsus şehrinin yeri konusunda rivayetler muhteliftir. Türkiye sınırları içerisinde Tarsus (Mersin), Afşin (Maraş), Efes (İzmir) ve Lice (Diyarbakır) yedi uyuyanların mekânsal hikâyesini sahiplenir.
ASHAB-I KEHF GERÇEKTE NEREDE?
Dünyanın birçok yerinde mekan bulan “Yedi Uyurlar İnanışının” Anadolu'daki en önemli merkezi Tarsus'taki “Eshab-ı Kehf Mağarası olduğu söylenir. Tarsus'un, 12 kilometre kuzeyinde Dedeler köyünde, Encülüs Dağı'nın eteklerinde bulunan mağara Hristiyan ve Müslümanlarca kutsal bir ziyaret yeri olarak kabul edilir.
TARİHİ MAĞARADA YAPILAN ÇALIŞMALAR
2021 yılında Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi kayyımı tarafından Ashab-ı Kehf (Yedi Uyurlar) mağarasında, vatandaşların daha rahat ziyaret yapabilmesi için 23 Mart’ta düzenleme çalışması başlatıldı. Çalışma kapsamında, 290 metrekarelik mescit yapıldı. Mağaraya giden yolda 50 metre taş merdiven, 55 metre ahşap traversten merdiven yapıldı. Yolun etrafına 107 metre korkuluk dikildi. Mağaranın içinde temizlik ve restorasyon çalışmaları yapıldı.
ASHAB-I KEHF MAĞARASI ŞİMDİYE KADAR BİRÇOK DEPREME MARUZ KALMIŞ
Ashab-ı Kehf (Yedi Uyurlar) üzerindeki kitabelere bakıldığı zaman 1367-68 tarihli Mardin Artuklu Sultanlarından Ahmed El Mansur’a ait bir onarım kitabesi olduğunu gördüklerini ifade eden Dicle Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız, “En son 1968 tarihine ait köylüler tarafından yapılan onarımı gösteren bir kitabe bulunuyor. O dönemde yapılan tamirat Arapça harflerle yazılıyor. Ama tarih günümüz rakamlarıyla yazılmıştır. Ashab-ı Kehf Mağarası şimdiye kadar birçok depreme maruz kalmış. Birkaç depremden etkilenmiştir. 1300’lerde meydana gelen depremden etkilenmiş, 1367-69 yılları arasında onarılmış. Yine 1966 Varto depreminde hasar aldığı için 1968 yıllında yöredeki köylüler tarafından onarılmış. 1975 Lice depreminde tekrar hasar almış. Tekrar elden geçirilmiş” açıklamalarında bulunmuştu.
ASHAB-I KEHF HİKAYESİ
Ashab-ı Kehf Mağarası (Yedi Uyurlar), Kuran-ı Kerim'in Kehf Suresi'nin 9-26. Ayetleri'nde anlatıldığı gibi, Allah'a inanan ve yaşadıkları devrin zalim ve müşrik kralından kaçan Yemliha, Mekselina, Mislina, Mernus, Debernuş, Şazenuş ve Kefeştatayyuş adlı yedi gencin ve köpekleri Kıtmir'in 309 yıl uyudukları mağaradır. Yanlarındaki köpekleriyle birlikte orada derin bir uykuya dalan gençler (Yedi Uyurlar) muhtemelen 309 yıl sonra uyanmışlardır. Bu süre Kur'ân-ı Kerîm'de, “Onlar mağaralarında 300 yıl kaldılar, dokuz da ilâve ettiler” şeklinde belirtilmektedir.
Haber: Remziye ÇELİK
