Diyarbakır’ın simgelerinden biri olan ve tarihi dokusuyla büyüleyen On Gözlü Köprü, 960 yılı aşkın süredir Dicle Nehri üzerinde dimdik ayakta duruyor. Sur ilçesinde, şehrin güneyinde Mardin Kapısı dışında yer alan bu eşsiz yapı, Diyarbakır merkezine yaklaşık 3 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Köprünün bugün ayakta olan bölümleri, üzerindeki kitabeye göre 1065 yılında Mervaniler döneminde Übeyd oğlu Yusuf isimli bir mimar tarafından inşa edildi. Tamamı kesme bazalt taştan yapılan ve adını sahip olduğu 10 kemerli gözden alan köprü, 180 metre uzunluğa ve 7 ila 8 metre genişliğe sahip.
SON BÜYÜK RESTORASYONU 1899-1900 YILLARINDA YAPILDI
Mimari yapısıyla dikkat çeken On Gözlü Köprü’nün kemerleri sivri formda olup farklı boyutlardadır. En geniş kemer ortada yer alırken, menba tarafında üçgen külâhlı sel yaranlar; mansab tarafında ise silmeli, dikdörtgen dayanak duvarları bulunuyor. Bu özgün detaylar, köprüyü yalnızca bir ulaşım aracı değil aynı zamanda bir sanat eseri haline getiriyor. Tarih boyunca birçok kez onarılan köprünün bilinen son büyük restorasyonu 1899-1900 yıllarında yapıldı. Yaklaşık bin yıllık geçmişine rağmen hala dimdik ayakta kalan On Gözlü Köprü, hem mühendislik hem de estetik açısından bölgenin en değerli yapılarından biri olarak önemini koruyor.
Öte yandan, bugün hem yerli hem de yabancı turistlerin yoğun ilgisini gören On Gözlü Köprü, Dicle Nehri üzerinde kurduğu zarif siluetiyle, Diyarbakır’ın tarihî kimliğini gözler önüne seriyor.
