Diyarbakır’ın Sur ilçesinin dört kapısında olmak üzere birer Hamam ve barınma amaçlı Han yapılmıştı. Salgın hastalıkların şehirde yayılmasını engellemek ve bu kentte yaşayan herkesi korumak için Diyarbakır hamamları inşa edilmişti. Bu hamamlar ilgisizlikten, yeni yolların açılmasından ve günümüzdeki yeni yapılarda en az bir banyo oluşundan dolayı kapanmışlardır. Hamamlarda, görücüye çıkan aileler tarafından damat adaylarına kız beğenilirdi. Eğlence amaçlı kullanıldığı gibi, evsiz barksızlar için kalacak yer açısından iyi bir seçenek olmuştur.
İpekoğlu Hamamı
“İRAN ŞAHI KAVAD, AMİD'DEKİNE BENZER HAMAMLARIN YAPILMASINI BUYURDU”
Amidin Zuknin köyü rahibi Mar Yeşua; M.S.500'lü yıllarda kentte çok faydalı hamamlar bulunduğunu "Vakayiname" adlı eserinde şöyle anlatır: "Amid'de güzel, geniş ve temiz hamamlar vardı. Kentin çöp ve zibilleri, ahırlardan toplanan hayvan gübreleri bu hamamlarda yakılır, hem sular ısıtılır hem de kent temiz tutulurdu. İran şahı Kavad, Amidi aldıktan sonra hamamına girip faydalarını öğrenince ülkesine döner dönmez bütün İran'da Amid'dekine benzer hamamların yapılmasını buyurdu" diye yazılır.
Paşa Hamamı
Nitekim 150- 200 yıl öncesinde uzak diyarlardan gelen yabancılar, kapılara yakın hamamlarda yıkanıp temizlendikten sonra şehre girmelerine izin verilirdi.
GÜNÜMÜZE ULAŞAMAYAN HAMAMLAR
Cimşid Bey Hamamı, İpekoğlu Hamamı, Çarşı Hamamı, Cadde Hamamı, Bekir Paşa Hamamı, Hüseyin Efendi Hamamı, Dilaver Paşa Hamamı, Domat Hamamı, İçkale'deki Kale Hamamı, Maristan Ha- mamı, Yeni Kapı Hamamı, Mirza Hamamı ve Suakar Hamamı'dır.
Deva Hamamı
GÜNÜMÜZE ULAŞMAYI BAŞARABİLEN HAMAMLAR
Melekahmet Hamamı
Çardaklı Hamamı
Kadı Hamamı
Vahapağa Hamamı
Deva Hamamı
Paşa Hamamı
Günümüze ulaşabilmeyi başarabilmişse bile maalesef hamam olarak işlev görmemektedirler.
