Merkez Sur ilçesinde bulunan, 27 sahabeye ait kabirleri barındıran tarihi Hz. Süleyman Cami hem İslam dini için hem de turizm için önemli bir yere sahip olmaya devam ediyor. Her gün onlarca yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edilen Diyarbakır'ın kutsal mekân tasavvurunun dini/sosyal boyutlarıyla yaşandığı yerlerin başında yer alan Hz. Süleyman Cami ve türbesi, hem bölgedeki hem gelen ziyaretçiler tarafından sahabe mezarlığı nedeniyle önemli bir yer olarak kabul edilip büyük bir saygı görüyor.
Hz. Süleyman Cami
Ancak son dönemlerde tarihi camide erkek bölümü olarak kullanılan tuvaletlere tepkiler giderek artıyor.
HAZRETİ SÜLEYMAN CAMİDEKİ TUVALETLERE TEPKİ
Sur ilçesindeki İç Kale yerleşkesinde yer alan ve mezar yerleri kesin olarak bilinen 30 sahabenin 27'sinin kabrinin Hz Süleyman Cami’de olduğu biliniyor. Tarihi camide bulunan erkek tuvaletlerinden akan kanalizasyon suyu sahabe kabirlerinin yanından geçmesi, cami cemaati ve vatandaşların tepkisini çekiyor. Hem kentteki vatandaşlar hem de ziyarete gelen vatandaşlar, kutsal mekânda yaşanan bu olayı endişeyle karşılarken, lağım suyunun kabirlerin yanından geçmesinin kabul edilemez olduğunu ve bu sorunun bir an önce giderilmesini talep ediyor. Camide yaşanan bu sorun, hem dini hem de tarihi açıdan hassas bir yerin korunması için alınması gereken önlemleri de gündeme getirdi.
İNZİVA YERİ MİYDİ?
Tarihi camideki erkek tuvaletine ayrılan bölümümün kesin olmamakla birlikte yapıldığı dönemde kişilerin inzivaya çekildiği yer olarak kullanıldığı düşünülüyor. Yine o dönem ilmi derslerin ezber yapıldığı ve su sesiyle rehabilite olduğu yer olarak da görülüyor. Kıble tarafında da imamın namaz kılma yeri olarak kullanıldığı düşünülüyor.
TUVALETLER KAPATILSIN, TURİZME KAZANDIRILSIN ÇAĞRISI
Sahabe mezarlarının duvarlarının yanından akan lağım suları saygısızlık olarak görülürken, bölge için bir an önce bir çözüm bekleniyor. Kent halkı arasında da mevcut bölgenin inziva yeri olarak kullanıldığı görüşü hakimken, tuvaletlerin başka bir yerde inşa edilip, alanın turizme kazandırılması için çağrı yapılıyor.
CAMİ HANGİ KURUMA BAĞLI?
Hz. Süleyman Cami, Diyarbakır Vakıflar Müdürlüğü’ne bağlıyken, özellikle her Perşembe günü ziyaretçi akınına uğruyor.
HAZRETİ SÜLEYMAN CAMİ HAKKINDA
Hazreti Süleyman Camii, Nasiriyye Camii Meşhed Camii, Murtaza Paşa Camii ve Kale Camii olmak üzere birçok isimle anılmaktadır. Minaresindeki kitabelerden anlaşıldığı üzere Nisanoğlu Ebul Kasım tarafından 1155-1160 yılları arasında yaptırılmıştır.
İç Kalede, Oğrun Kapı'nın güneyindeki burcun kenarında yer alan caminin en önemli özelliği Hz. Ömer döneminde Diyarbakır’ın fethinin buradan başlamasıdır. Caminin bitişiğinde Osmanlılar Dönemi'nde yapılan Halid Bin Velid’in oğlu Süleyman ile Diyarbakır’ın İslam orduları tarafından alınışı sırasında şehit düşen diğer sahabelerin burada yattığı Meşhed bulunmaktadır. Sahabelerin burada olması burayı bir ziyaretgâh haline getirmiştir. Yapı günümüzde de geçmişten gelen önemini korumakta ve hala ziyaret yeri olma özelliğini devam ettirmektedir.
Cami 1631-1633 yılları arasında Vali Silahtar Murtaza Paşa tarafından yanındaki meşhedle birlikte esaslı bir onarım görmüştür. Eğimli arazi üzerine kurulan cami, farklı dönemlere ait yapılarla bir topluluk haline gelmiştir. Batısında bir Sahabeler Türbesi, namazgâh ve bir çeşme bulunmaktadır. Kuzeyinde de bir türbe ve bir çeşmeye yer verilmiştir. Cami kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen bir alanı kaplamaktadır. Kuzeyinde bulunan son cemaat yerinden harime geçiş sağlanmaktadır. Caminin iç kısmında mihrap nişi ve tavandaki kalem işi süslemelerle sınırlı kalan yapıda süsleme unsurları cephede kitabe olarak karşımıza çıkmaktadır. Caminin kuzey doğusunda kare gövdeli bir minare yer almaktadır. Minarenin gövdesi silmeli yazı kuşaklarıyla beş bölüme ayrılmıştır. Kalker üzerine sülüs yazı kullanılan kitabelerde harflerin araları Rumi ve palmetlerin işlendiği kıvrık dallarla hareketlendirilmiştir. Kitabeler yarım oluk ve düz bir silme ile üç yönden çevrilmiştir. Minarenin doğusunda yer alan kitabe güneyindeki kitabeye göre daha sağlam durumdadır.
