Diyarbakır Kent Dokusunun Osmanlı Dönemindeki Gelişimi-25
Yerleşim Merkezi Sur
Osmanlı Döneminde yerleşim ve gelişim, Diyarbakır
merkezindeki Sur içi olup; kuzey-güney
ve doğu-batı doğrultulu iki ana yol aksının dört
kanada ayırdığı kentte, yapılar bağlamında çizim
ve fotoğraflarıyla birlikte irdelenmiştir. Kentte bu
dönemde çok canlı bir ticaret hayatı sürdürülmüştür
ve bunlara olanak sağlayan yapılar, özellikle kuzey-
güney doğrultulu ana yol aksı ve bunu dik
kesen doğu-batı doğrultulu yol aksı üzerinde ve
çoğunlukla merkeze yakın bir çevrede gerçekleştirilmiştir.
16. yüzyıl başı ile 19. yüzyıl sonu arasındaki
zaman diliminde inşa edilen mimari eserler, dönemlerinin
sosyo-ekonomik ve kültürel ortamı
konusunda ipuçları vermektedir. 16. yüzyılda sahip
olunan ekonomik gücün ve gereksinimlerin de etkisiyle
çok parlak ve yoğun bir şekilde sürdürülen
mimari etkinliklerin 17. yüzyıldan itibaren durulmaya
başladığını, ancak 19. yüzyılın son çeyreğinde
yeniden, bu kez kamusal nitelikteki yapılarla yeni
bir ivme kazandığı görülmektedir.