İlk yerleşiminden günümüze kadar bölgeyi egemenliği altına alan krallıklar sayesinde 33 medeniyete ev sahipliği yapan Diyarbakır'ın tarihi ve kimliği olan hanlar, günümüzde hala varlığını korumaktadır. Anadolu'dan Mezopotamya'ya kadar önemli bir geçiş yolu olan Diyarbakır, Tarihi İpek Yolu’nun merkezlerinden olması nedeniyle önemli kervansaraylara ve hanlara ev sahipliği yapmaktadır. Deliller Hanı, Hasan Paşa, Çiftehan’da geçmişte olduğu gibi günümüzde de halı, kilim ve gümüş işleme satan dükkanlar bulunmaktadır. Günümüze kadar gelmiş ve hala faaliyet sürdüren hanlardan biri olan Sülüklü Han ise ilginç bir geçmişe sahiptir.
341 YILLIK BİR TARİH: SÜLÜKLÜ HAN
Merkez Sur ileçsi Gazi Caddesi üzerinde Kazancılar Sokağında bulunan ve günümüzde yerli- yabancı birçok kişi tarafından tercih edilen Sülüklü Han, 1683 yılında Diyarbakır'ın en eski hanlarından biridir. Diyarbakır Sülüklü Han, kesme taştan inşa edilmiş ve dikdörtgen bir plana sahiptir. Hanın avlusunda bir kuyu ve iki katlı revaklar bulunmaktadır. Hanın odaları ise avlunun etrafında yer almaktadır. Hanın giriş kapısı üzerinde bir kitabesi bulunmaktadır.
Kentin tarihi ve kültürel mirasının önemli bir parçası olan Sülüklü Han’ın geçmişi de tarihi kadar ilginçtir. 1683 yıılında Hanilioğlu Mahmut Çelebi ve kız kardeşi Atike Hatun tarafından yapılan tarihi handır. Han, yüzyıllar boyunca kervansaray olarak kullanılmış ve ticaretin önemli bir merkezi olmuştur.
RESTORE EDİLDİ
Sülüklü Han, 2010 yılı itibariyle restore edilip ziyaretçilerin hizmetine girmiştir. Hasan Paşa hanı gibi son dönemlerin popüler mekânları arasında yer almaktadır.
SÜLÜKLÜ HANIN İSMİ NEREDEN GELİYOR?
Sülüklü Han içerisinde eski bir kuyu bulunmaktadır. Tarihî kaynaklara göre, bir dönem hekimler bu kuyudan şifa amaçlı sülük çıkarmış, bu nedenle hana "Sülüklü Han" adı verilmiştir. Üst katları dinlenme odası, alt katındaki depolar ise hayvanların konaklama yeri olarak kullanılmıştır.
SAVAŞTA KARARGAH OLARAK KULLANILDI: ÜÇ KATINDAN TEK KATI KALDI
Bir zamanlar üç katlı ve her katında 18 oda bulunan ve zemin katı da ahır olarak kullanılan Sülüklü Han, günümüze sadece tek kat olarak gelebilmiştir. Kimi kaynaklara göre, Sülüklü Han, Kurtuluş Savaşı sırasında süvari birliklerinin karargâhı olarak kullanıldığı iddia edilmektedir. Tarihi han, günümüzde halka açık turistik bir gezi mekânı ve kafe olarak kullanılmaktadır.
SÜLÜKLÜ’DEN GEÇEN GİZLİ GEÇİT…
Kimi söylentilere göre de Sülüklü Hanın altından eskiden bir gizli geçidin olduğu söylenmektedir. Bu geçidin İçkale’deki cezaevine çıktığı, zamanında üç idam mahkumunun bu geçidi kullanarak kaçmayı başardığı ve bu olaydan sonra geçidin dönemin yetkilileri tarafından kapatıldıı rivayet edilir. Ancak bu rivayete dair somut bir bilgi bulunmamaktadır.