Din-Mitoloji ilişkisinde Mitolojinin Din Üzerindeki Etkisi-39
Diyarbakır'da Şeyhlik Kurumu
Diyarbakır ve çevresinde İslam âlimleri, mürşitler
ve Diyarbakır’da kökleşmis bir kurum olan Şeyhlik
kurumunda saydığımız bu hususlar görülmektedir.
Genelde tekkelerin başında kalanlar için kullanılan
“Şeyh” tabiri günümüzde nesebe ve soya dayanarak
sürdürülen, asıl anlamından uzaklaşmıs bambaşka
bir hüviyete bürünmüş bir kurum haline gelmistir.
Bu durumdan şikâyetçi olan Şeyhlerin bulunmasına
rağmen Diyarbakır’da, şeyhlere çok fazla saygı
gösterilmekte, özellikle müritlerin nezdinde şeyhler
çok yüceltilmektedir. Bazı müritlere göre şeyhi
olmayanın ibadeti kabul olmaz. “Şeyhi olmayanın
şeyhi şeytandır” da denmektedir.
Şeyh, eğer Peygamber soyundan geliyorsa daha
çok saygı gösterilir. Şeyhlik, önceleri tarikata bağlı
iken zamanla soya dayandırılmıs, şeyhlik ve velilik
karıştırılmıs, bu iki kurumun soyla geçtiğine inanılmıştır.
Şeyh veya âlimlerin çocuklarının halk
arasında itibar görmesi bazı yerlerde soy ile övünmeye
de neden olmustur. Özellikle kendini asil
bir soya, nesebe dayandırma bazen insanların dini
duygularının kullanılmasına neden olmakta, bazı
çevrelerde kendini “Seyit” olarak tanıtma ve bu
sekilde kendine yer bulmaya çalısma davranışları
görülmektedir.