Güneydoğu’da toplumsal cinsiyet düzeni-2
1. Konu Amaç ve Yöntem
Kadınlar ile erkekler arasındaki farklılıkların
biyolojik farklılıklarla ile açıklanamayacağını,
kadın ve erkeklerin rolleri söz konusu olduğunda
çeşitli kültürler arasında büyük farklılıklar olduğuna
dikkati çeken toplumsal cinsiyet çalışmaları bunun
toplumsal düzlemde kurulduğunu savunurlar.
Dolayısıyla bir toplumda kadın ve erkeklerin
toplumsal hayata katılım biçimi, oranı, görünürlüğü
ve temsil biçimi önemli oranda o toplumda geçerli
olan toplumsal cinsiyet algısından etkilenir. Baka
türlü ifade edilecek olursa, bir toplumda kadın ve
erkeğin toplum içindeki statüsü ve buna uygun
rollerini büyük oranda toplumsal olarak kurulan
toplumsal cinsiyet rejimi cinsiyet rolleri belirler.
Toplumların sosyal ekonomik ve kültürel yapısına
uygun olarak etkilenen toplumsal cinsiyet
rolleri düzeni buna uygun çeşitli mekanizmalar
da üretir. Dolayısıyla toplumsal cinsiyet rolleri
rejimleri ve buna uygun olarak gelinen yöntemler
ve mekanizmalar, tarih içinde, coğrafyaya, zaman,
sınıfa ya da ırka göre olduğu kadar toplumun
siyasi ve ekonomik koşullarına göre de çeşitlilik
gösterir.
Buradan kabulden hareketle bu çalışmada, Güneydoğu
Anadolu Bölgesinin cinsiyet rejiminin
rollerinin somut ilişkiler içinde nasıl göründüğü,
bu ilişkilerin barındırdığı iktidar mekanizmaları
ve kadınlarla erkeklerin bu mekanizmalar içindeki
yerleri analiz edilmektedir.
Bölgedeki toplumsal cinsiyet düzeninin konu
edildiği bu çalışmanın temel amacı; önemli oranda
ataerkil bir yapının egemenliğini henüz muhafaza
ettiği bölgenin sosyal ekonomik ve kültürel yapısına
uygun olarak etkilenen toplumsal cinsiyet düzeni
ve buna uygun olarak gelişen çeşitli mekanizmaların
neler olduğu anlaşılmaya çalışılmaktadır.
Bölgede egemen toplumsal cinsiyetin sosyokültürel
bir bakı açısıyla ele alındığı bu çalıma bir
alan araştırması olmadığı gibi konuya kuramsal
yeni açılımlar getirmek gibi büyük iddiayı da taşımamaktadır.
Çalışmamızda konu ile ilgili teorik
bilgiler yer yer bölgede daha önce yapılmış alan
çalışması verileri ile de desteklenerek analizler
yapılmaya çalışılmaktadır.
