Güneydoğu’da toplumsal cinsiyet düzeni-4
Cinsiyet rolleri
Soyun sürdürülmesinde kadın ve erkeğin üstlendiği
düşünülen rollere göre biçimlenen cinsiyet
rolleri, kadınlar ile erkekler arasındaki fark ve
ilişkileri, onların biyolojilerinin değil toplumsallaşmanın
ürünü olarak gören bir perspektif doğrultusunda
kavramlaştırılmıştır (Marshall 1998:
98). Zaman ve mekan bağlamında, toplumdan
topluma farklılık gösteren toplumsal cinsiyet rolleri,
söz konusu kültürün yeniden üretim ve yaratılı
anlayışlarına göre biçimlenir. Bu yeniden üretim
sürecinde, cinsiyet rolleri yaratılıştaki varsayılan
katkılarına göre tanzim edilir. Bu balamda bir
egemenlik simgesi olarak yaratılışa ilişkin “tohum
ve toprak” metaforu üç kutsal dinde ve hatta çok
daha gerilere gider (Berktay 2000:57).
Bu durumun sadece kadınlarla erkekler arasındaki
iliki ve fizyolojik yeniden üretimle sınırlandırılamayacağını
belirten Delaney’e göre, bu aynı
zamanda evrenin temel bir yönüne de işaret etmektedir.
Erkeklerin buradaki belirleyici konumları,
ataerkil sistemin arkasındaki gücün de parçasıdır;
çünkü sadece erkeği değil, “baba” olarak erkeği
yüceltir [ki] ataerkillik de budur (Delaney 2001:55).
Genel olarak kullanıldığında erkek iktidarı anlamına
gelse de; ancak bu, ataerkil sistemin örgütlenmesinin
ve uygulamasının tarihsel ve kültürel olarak farklılık
gösterdiği gerçeğini ortadan kaldırmaz (Berktay
2000:24).
