Diyarbakır Kent Dokusunun Osmanlı Dönemindeki Gelişimi-29
Diyarbakır'ın Verimli Ovaları
Kentin yolları konusunda da dar ya da geniş
olarak farklı yorumlarda bulunmuşlar, ancak çoğu
taş döşeli ve temiz olduğu konusunda aynı fikirdedir.
Bazıları sınırlı sayıda olan meydanların isimlerini
vermekte, bazıları ise kentin iki ya da üç güzel
meydanı olduğundan bahsetmekle yetinmektedir.
Seyyahlar genellikle Urfa ve Dağ Kapıları yönündeki
verimli ovalardan, surların güneybatı kesimindeki
meyve bahçelerinden, Mardin Kapısı'nın
teraslı bahçelere açıldığından, Urfa Kapı'nın önündeki
açık alanlardan ve Dicle Nehri ile surların
arasında kalan kesimdeki sebze ve meyve bahçelerinden
söz etmektedir. Mahallelerden fazla bahsetmemekle
birlikte, 19. yüzyılın ortalarında mahallelerin
yoksulluk içinde bulunduğu bir seyyahın
ifadesinde yer almaktadır.
Osmanlının altın çağında, bu cihan devletinin
hakimiyeti altına giren Diyarbakır'ın kent dokusu;
seyyahların gözlem, inceleme ve değerlendirmeleri
eşliğinde sunulmuştur. Diyarbakır kenti, Osmanlı
Döneminde benzersiz bir gelişim göstermiş ve
eşsiz nitelikteki birer değerli taş misali yapılarla
donatılarak Osmanlı Kenti kimliğine bürünmüştür.
