Diyarbakır’daki Hanlar-4
Diyarbakır’daki Hanlar-4
Çifte Han
Ne zaman yapıldığı, kimin tarafından yaptırıldığı ve mimarı belli olmayan Çifte Han, plan ve mimari özelliklerine bakılarak XVI. yüzyıla tarihlendirilmektedir.
Halk arasında borsa hanı olarak bilinmektedir. Doğu ve batı doğrultusunda uzanmış olan Hasan Paşa Hanının Mardin Kapısı’na giden yolun sağındaki sokağın içerisinde yer almaktadır. Han ilk yapıldığında çifte han olarak düşünülmüş fakat daha sonra ikinci bölüm yol açılması sırasında yıkılmıştır.
Bezemeden kaçınılarak yapılmış olan han, siyah ve beyaz taş kullanılarak yapılmıştır. Siyah kesme taşlarla döşeli avlunun üç tarafında sütunların taşıdığı basık kemerli revaklar bulunmaktadır. Ana girişin solundaki taş merdivenlerle ikinci kata çıkılmakta ve buradaki sütunlar beyaz taştan olup, revakların arkasında han odaları sıralanmaktadır.
Bu odalar dışarıya bir kapı ve pencere ile açılmıştır. XVIII. yüzyılda buraya gelen İnciciyan bu hanı Diyarbakır’ın en büyük hanları arasında saymaktadır. Günümüzde orijinalliğinden büyük ölçüde uzaklaşmıştır.
Komutan Atatürk Müzesi
Yapının inşa tarihi ve yapanı hakkında bilgi bulunmamakta fakat İç kalede bulunan binalarla aynı dönemde yapıldığı düşünülmektedir. Kaynaklara göre; I. Meşrutiyetin ilanından önce ülkede baş gösteren karışıklık Diyarbakır’da da etkisini göstermiş, 1906’da hürriyetin ilanıyla imar faaliyetleri tekrar başlamış ve iç kale’deki Umumi Müfettişlik makamı bu tarihte yapılmıştır.
Bu bina Genel Müfettişin oturduğu bina olup, 1916 da 2.ordu komutanlığı karargâhı olmuştur. Atatürk II. Kolordu Komutanı olarak Diyarbakır’da bulunduğu sırada (1917) bu binayı karargâh olarak kullanmıştır. 1973’te 7. Kolordu Komutanlığınca onarılarak yeni işleviyle hizmete açılmıştır. Tarihi yapıya giriş kuzeyden oval dört basamaklı bir merdivenle sağlanmaktadır. Yapının ön cephesinde görülen siyah kesme taşların aralarının derzlenmesi, pencere ve kapı kenarlarının beyaz taştan yapılması, kapının yanında yer alan iki beyaz mermer sütun başlıkları ön cepheyi renklendiren unsurlardır. Atatürk Müzesi günümüze gelene kadar birçok yenileme ve onarım çalışmaları geçirmiştir. Restorasyon sonrasında Atatürk Müzesi ve Diyarbakır ile İlgili Bilgi Toplama Merkezi olarak işlevlendirilecektir. Komutan Atatürk Müzesi
