Diyarbakır’daki Hanlar-5
Diyarbakır’daki Hanlar-5
Kolordu Komutanlık Binası
Bina 1902 tarihinde dönemin Diyarbakır Valisi Mehmet Faik Paşa zamanında yaptırılmıştır. Eski Kolordu Binası olarak bilinen yapının doğu cephesi hükümet binasında olduğu gibi kale duvarına bitişik değildir. Doğu cephesinin önünde büyük bir avlusu ve içinde şadırvanı bulunmaktadır.
Avlu yanlarda yer alan yapılar tarafından çevrelenmiştir. Plan itibariyle diğer yapılar gibi dikdörtgen plan şemasına sahiptir. Yapının iç mekanında, çapraz eksenli olarak birbirini kesen iki hol bulunmaktadır. İki holün her köşesinde yer alan odalar simetrik olarak yerleştirilmiştir. Ana giriş kapısı batıda yer almaktadır. Bu kapının önüne dört, yanlarına ikişer sütun yapılarak dikdörtgen seklinde bir ön bölüm oluşturulmuştur.
Bu sütunların arası basık kemerlerle geçilmiştir. Girişin önüne gelen kemer açıklığı yanlarda yer alan iki sütun üzerine oturmuş kemerlerden daha büyüktür. Kemerlerin hepsinde belirgin kilit taşları bulunmaktadır. Bu kısım alt katta boş iken üst katta çıkıntı şeklinde bir pencere eni kadar düzenlenmiştir. Buranın en üstü üçgen bir alınlık seklinde bitirilmiş ve üçgenin üç köşesibelirgin bir şekilde kontürlenmistir.
Girişin sağ ve sol kanadında cephe düzenlemesi simetrik olarak yapılmıştır. Cephelerde kemerler, sütunlar ve yapının köseleri siyah bazalt taş ile kaplanmıştır. Pencereler ise yuvarlak basık kemerlidir ve siyah taşların bir uzun bir kısa yerleştirilmesi suretiyle dişli bir görünüm halini almıştır. Cephelerde iki renkli taş kullanılması ve girişin önünde yer alan revaklı bölümler yapıya abidevi bir görünüm katmıştır. Yapılacak olan restorasyon sonrasında yapı Müze Eğitim Birimi olarak işlevlendirilecektir.
Bina 1887-1891 tarihleri arasında dönemin Diyarbakır Valisi Hacı Hasan Paşa zamanında yaptırılmıştır. Yapının doğuya bakan giriş kapısı üzerinde inşa kitabesi yer almakta, fakat kitabe kısmı tahrip olmuş vaziyettedir. Yapının bir ucu İçkale surlarının sol yanında; diğer ucu ise Adliye Binası’nın bitimine kadar uzanmaktadır. Eğimli bir araziye kurulan bina; kuzey- güney doğrultusunda uzanan dikdörtgen bir plana sahiptir. İki katlı olarak düzenlenen yapının birinci katı enine üç bölümden oluşur.
Üst katta aynı plan şemasına sahiptir, Süsleme açısından oldukça sade tutulmuş ve cephede yer alan pencere dizileri yapıya hareketlilik vermiştir. Yapı uzun yıllar Jandarma İstihbarat binası olarak kullanıldıktan sonra yapılacak olan restorasyon sonrasında “Geçici Sergi Salonu ve Personelin Çalışma Birimleri” olarak işlevlendirilecektir.
