Mezopotamya'da yaşayan uygarlıklar-13
Mezopotamya'da yaşayan uygarlıklar-13
Elamlar-1
Elam devleti toprakları; Güneybatı İran coğrafyası
içerisinde kalan ve bugün Khuzistan bilinen
bölgede yer almaktadır. Coğrafi konumu itibariyle
İran platosu kenarında Dicle ve Fırat vadisi kenarındaki
İran yaylalarında yer almaktadır. Bunun
yanında Fars Körfezi ve Güney Mezopotamya
ovalarını oluşturmaktadır. Burası coğrafi konum
itibariyle bölgenin büyük güçlerine komşu bir
mevkidedir. Aynı zamanda Güney Mezopotamya
ve İran ticaret yolu üzerindedir.
Elamlılar bu bölgede Anzan ve Anşan havalisinin
yüksek tepelerinin eteklerinde yer alan Sus (Susa)
şehrini merkez yapmışlardır. Burası tepe yamacı
olması sebebiyle istihkâm bir bölgedir. Başkentin
batısında Fırat ve Dicle nehirlerinin verimli ovaları,
kuzeyinde Zağros Dağları, güneyinde Basra körfezi
ve doğusunda günümüzdeki İran devletinin sahip
olduğu topraklar bulunmaktadır.
Elam Devleti ve Sus şehri
1978 yılında Fransa’nın Basra bölgesinde
yaptığı kazılarda “Sarzec” tarafından “Tello”
denilen alanda Sümerlilere ait “Lagaş” şehri bulunmuştur.
Bunu takip eden süreçte çivi yazısının
okunması ile birlikte Ön Asya’nın bu ilk devirlerinin
karanlık dönemleri gün yüzüne çıkmıştır. Bundan
sonra birçok bilim adamı bu bölgede araştırmalara
yönelmiştir. Bunlardan biri de dönemin önemli
arkeologlarından Fransız “Jaque de Morgan”da
1887-1889 yılları arasında İran’ın batı bölgesinde
Zağros dağları civarında arkeolojik, jeolojik ve
coğrafi araştırma seyahatinde bulunmuş ve buralarda
da çok eski medeniyetlerin var olduğunu anlamıştır.
Sus (Susa) şehrini 1897 ziyaret atiğinde buranın
zannedildiği gibi yalnız Perslere ait olmadığı çok
daha eski bir medeniyete de ev sahipliği yaptığını
keşfetmiştir. Bunun üzerinde Fransa devleti Sus
şehri için J. de Morgan 1897 yılında bu bölgede
kazılara başlamıştı.
