Diyarbakır’daki Kiliseler-6
Diyarbakır’daki Kiliseler-6
Latin Kilisesi
Diyarbakır ili, Sur İlçesi, Fatih Paşa mahallesinde bulunan yapının, kesin yapım tarihi yazılı kaynakların yetersizliği ve inşa kitabesinin olmayışından bilinmemektedir. Kilise doğu-batı yönde dikdörtgen tek nefli ve çapraz tonoz örtülü bir plan şemasına sahiptir. Kilisede bodrum katı mevcuttur.
Bodrum günümüzde su ve çöplerle dolu olduğundan çalışma kapsamında incelemeye alınamamıştır. Kilise beden duvarları dıştan sade tutulmuş olup kalın masif duvarlar pencere ve kapı açıklıkları ile hareketlendirilmiştir. Yapıda ana yapım malzemesi volkanik bazalt taş kullanılmıştır. Ana yapı malzemesi olan volkanik bazalt taşın yanı sıra tuğla, toprak, ahşap ve kireç harcı kullanılmıştır.Yapının çan kulesi bulunmamaktadır. Şuan Süleyman Nazif İlköğretim Okulu olarak kullanılmaktadır
Ermeni Katolik Kilisesi
Sur içi bölgesinin güneydoğu diliminde Cemal Yılmaz Mahallesi Muallâk sokakta yer almaktadır. Kilisenin yapım tarihi hakkında kesin bilgiler bulunmamakla birlikte 17. veya 18. yüzyılda yapının yenilendiği yahut yeniden yapıldığı bilinmektedir. Yapılan araştırmalarda Ermeni Katolik Kilisesi’nin tarihçesine dair detaylı bilgilere ulaşılamamıştır.
Yapıya ilişkin tarihlendirme önerileri ancak, bölgedeki benzer örneklere ve yapıda izlenen süslemelerin üslupsal analizine dayalı olarak yapılmaya çalışılmıştır. Yapı Diyarbakır’da bulunan kiliseler içinde en zengin dekorasyona sahiptir. Bazalt taştan yapılan kilisenin güney apsisinin mukarnaslı örtüsü ve mihrap duvarındaki çini kalıntıları yapının mimari zengin işçiliğini ve görkemini artırmaktadır.
Kilisenin cephesi, bazalt malzemenin sertliğinden dolayı, Diyarbakır’da diğer geleneksel yapılarda görüldüğü gibi sadedir. Kilise üç nefli bazilikal planlıdır. Plan itibariyle narteks, naos, kadınlar mahfili, apsit ve çan kulesi bölümlerinden oluşmaktadır. Dikdörtgenler prizması şeklindeki yapının üst örtüsü ahşap kirişlemeli toprak damlıdır.
