Bingöl, 1970 sayımına göre, 178.331 kişinin yaşadığı bir il merkezi. Coğrafi bakımdan il merkezi yapılmış.
Aslında bir köy, çok çok bir kasaba görünümündedir. Bingöl adı, Ermeni inançlarına göre, cennette bulunan abı-hayat suyunun bin parçaya bölündüğü yer oluşu nedeniyle verilmiş, buraya…Asıl Bingöl şimdiki Karlıova ilçesinin bulunduğu yer iken, şimdi il merkezi olan eski Çapakçur’a verilmiş; Bingöl de Karlıova olmuş.
Başka bir efsaneye göre, bir savaşta, subayın birisi, orduya su içirirken, bu göl bir değil, bin-göl demiş…
Bingöl halkı Kürt ve Zaza’dır. Özellikle üniversiteli gençler ve aydınlar etnik kökenlerinden taviz vermezler.
Benim Bingöl’de olduğum gün, başta Vali konağı olmak üzere, belirli yerlere; “Yaşasın Türkiye halkları, yaşasın Kürt halkı…” gibi sözler yazılmıştı.
Milliyet Gazetesinin açtığı kampanya ile toplanan parayla bir Atatürk heykeli dikilmiş. Heykel, Ordu Evi ile Subay Lojmanları arasındaki sahada bulunmaktadır.
Askeri Birliğin Bingöl ekonomisine katkısı büyük. Hatta bu Birlik olmasa, Bingöl halkının başka geçim kaynağı yok. Kuşkusuz Askeri Birlik tesisleri çok güzel, Garnizondaki binalar modern. Personel için lojmanlar mevcut. Ordu Evi var. Bu nedenle mahrumiyet bölgesi hizmeti için gelenlerin sıkıntısı az. Bingöl’ün tek sinemasında rezalet yaşanmaması için haftada üç gün askerler için film gösterisi yapılmaktadır.
Son yıllarda küçük çapta kalkınma çabaları görülüyor, Bingöl’de. Ancak bu iş şimdilik yeni yeni binalar yapımı gibi olmaktadır. Büyük bir iş hanı, bir hal binası kente güzel görüntüler sağlamaktadır.
Kürt halkı hükümetin bu bölgeye yatırım yapmamasının nedeni olarak, doğuda bir işçi sınıfının yaratılmamasının istendiğini ileri sürmektedir. Gerçekten neden bu bölgeye önemli yatırım yapmaz, hükümetler?
Bingöl’de lise, E.S.E., Kız Sanat Okulu, Öğretmen Okulu ve birkaç ilkokul var. Hacettepe Üniversitesi bu kent lisesini 1., 2. Ve 3. Derece ile bitiren öğrencilerini sınavsız alacağını ilan etti.
Hayvancılık önemli bir geçim kaynağı. Ne var ki hayvanın beslenmesi için gerekli ürünü bulmak zor. Zengin tüccarlar bu bölgenin fakir ve saf insanının elinden yağ, peynir vb.gibi süt ürünlerini toptan satın alıyorlarmış.
Çapakçur
Eski kentin bulunduğu yer. Dere içerisinde kalıyor. Ağaçlıklı, manzarası güzel bir yer. Ama dar bir çerçeve içinde kaldığından, kentin gelişmesini engellemiş. Kentin şimdiki yeri, planlı olarak gelişmektedir. Bir fabrika, buraya çok şey kazandıracaktır.
Bingöl-Genç Yolu
22 km.lik bu yolu Genç otobüsü ile 2 saatte alabildik. Kar, soğuk, kış, bozuk yollar, berbat bir otobüs, kötü bir şoför ve adım başında stop yapan bir motor!...Dolayısıyla adeta adım başında mola vererek, katedilen bir yol.
Yollarda zavallı insanlar. Yolda bir çocuklu kadın gördük; müthiş bir soğukta, kucağındaki çocukla dik bir yokuşu koşar adımlarla çıkıp, otobüse geldi. Çünkü otobüs rampa başında durup onu alamadı. İşin acı yönü, kadının kocası, elini kolunu sallayarak yürüyordu!...
Yüzleri sapsarı adamlar. Cılız, beslenemedikleri belli. Bir genç vardı, otobüste, hastaydı ve sürekli öksürüyordu. Çocuklu kadına kimse yer vermedi hasta bir genç verdi, yerini. Bu çok asil bir davranıştı.
Murat Suyu, yol boyu yanımızdaydı. Halk “Bu suya peri suyu karışıyor diyor.
Bingöl buzul gölleriyle dolu bir arazinin üzerindedir. Bin tane olmasa da birçok göl var. Doğal olarak bu göl ve gölcüklerin adları ve bunlarla ilgili efsaneler var. Bunlardan bazıları şöyledir:
Kuş Gölü
Avcının biri, bir kuş yakalar. Boğazlayıp, bir su birikintisinin içinde yıkarken kuş dirilir. Biraz sonra o küçük su birikintisi, göl olur. Böylece oraya “Kuş Gölü” adı verilir.
Hanım Gölü
Gelişmemiş genç kızlar, göle girip yıkanınca, serpilip gelişmekte, memeleri irileşmekte olduğundan, göle “Hanım Gölü” denilmiştir.
Er Gölü
Girenlere cinsel güç verdiği için göle “Er Gölü” denilmiş.
Kılı Gölü
Bu gölde yıkanan bir genç, mutlaka büluğa erdiği için, bu ad verilmiş.
Manarmik Gölü
Saraya tutulanlar, bu sudan içerlerse, ya ölürler ya da kusarak iyileşirlermiş.
Mişkin Gölü
Cüzzamlı bir hasta, bu göle girip yıkanınca hemen iyileşirmiş.
Mahannis Gölü
Bu gölün suyundan içen kişi korkak ve ürkek olurmuş.
Cebur Gölü
Bu gölden su içen veya yıkanan kişi veya hayvan, aksileşir, zalim olurmuş.
Bul Gölü
Bu gölün suyu tatlıdır. Sabah saatlerinde kenarında kudret helvası vardır. Bu helvanın cinsel gücü arttırdığı söylenir.
Kanlı Göl
Hemen her yıl bu gölde bir insan boğularak ölür. Katil göl derler.